AÖF / Genel Muhasebe Ünite 2

Ünite 2 - BİLANÇO ve GELİR TABLOSU


Mali Tablolar: Bir dönemde mali nitelikli bir sürü işlem meydana gelir. Bunların hepsi kaydedilir ve sınıflandırılır. Daha sonra bu çok sayıdaki bilgiler anlaşılabilir, kullanılabilir bilgiler olarak çeşitli amaçlara cevap vermek için değişik tablolar seklinde özetlenir.Bu tablolara mali tablolar veya mali raporlar denir. Muhasebede en önemli tablolar Bilanço ve Gelir tablolarıdır.


Mali Tabloların Genel Olarak Amaçları

1. Yöneticiler, kredi verenler, yatırımcılar ve diğer ilgililer için karar almada bilgiler sağlamak (gidişat ne olacak, işletme büyütülebilir mi, işletme batar mı vs. )
2. Varlıklar, kaynaklar ve bunlardaki değişiklikler ile faaliyet sonuçları hakkında bilgiler sağlamak (kar mı var zarar mı var, durum nedir? vs. )
3. Gelecekteki nakit akışlarını değerlendirmede yararlı bilgiler sağlamak ( Bir nevi 1.madde ile ilişkili.)

BİLANÇO ( Anladığım kadarıyla "Bilanço Eşitliği" muhasebenin temelini oluşturuyor. )
Bir işletmenin belli bir tarihteki sahip olduğu varlıkları ve bu varlıkların kaynağı olan sermaye ve borçları gösteren bir mali tablodur.


Bilanço Eşitliğine göre her zaman :


Varlıklar = Kaynaklar
Varlıklar = Sermaye + Borçlar durumu söz konusudur. Bu eşitlik bozulmaz.


Buradaki Varlıklar Aktif, Kaynaklar Pasif olarak adlandırılır. Ve sonucunda şu eşitlik elde edilir:


Aktifler = Pasifler


Bu eşitliğe bakarak kar ve zarar durumu da ortaya konur:


Öz Sermaye = Varlıklar - Borçlar
Sonuç (Kar / Zarar Durumu) = Dönem sonu öz sermaye - Dönem başı öz sermaye


Mali Nitelikli İşlemler: İşletmenin varlıklarını, sermaye ve borçlarını değiştiren işlemlerdir.

Mali Nitelikli İşlemlerin etkileri şu şekilde olabilir:
1. Aktif ve pasif tarafların toplamları değişmeden, aktiflerden birinin artması, diğerinin azalması

2. Aktif ve pasif tarafların toplamları değişmeden, pasiflerden birinin artması, diğerinin azalması
3. Hem aktif, hem pasif artışı (Bilançoda her iki tarafın aynı büyüklükte artması)
4. Hem aktif, hem pasif azalması (Bilançoda her iki tarafın aynı büyüklükte azalması)


Hemen bu maddeleri işlemlere uygulanmış şekillerine göre inceleyelim:

1.Maliyetine Peşin Mal Satışı
Para ve mal , her ikisi de varlıktır ve bilanço eşitliğinde aktif özellik gösterirler. Peşin mal satışında, elimizden bir miktar mal giderken, ona karşılık olarak onun değerinde bir para girer. Dolayısıyla pasif tarafta hiç bir değişiklik olmazken, aktif taraftaki azalış ve artış birbirini dengeler. Eşitlik bozulmaz.


2. Peşin Mal Alışı
Üstteki durumun tam tersidir. Yine pasiflerde bir değişme olmaz. Aktiflerde ise elimizden bir miktar para çıkarken, ona eş değerde mal gelir. Dolayısıyla aktif taraf da kendi içinde dengelenir ve eşitlik bozulmaz.


3.Karlı Peşin Satış
Bunda bir çok kişi yanılgıya düşüyor, insanın aklına hemen elimizdeki malın değerine göre daha çok para aldık, dolayısıyla aktif taraf kendi içinde dengelenmedi, arttı , pasif tarafta da değişiklik olmadı diye düşünüyoruz. Ama bu yanlış! Aktif tarafta dengelenme olmadığı doğru, gelen paranın maldan daha fazla olduğu da doğru. Ancak gözden kaçırdığımız pasiflerde de bir değişim olduğu. Kar ve sermaye birbiriyle alakalı. Kar işletme sahibinin haklarını arttırıyordu ( bkz ilk ünite) , işletme sahibinin hakkının artması da sermayede bir artış oluyor demek. Bu durumda toplamda aktiflerde meydana gelen artış ile pasiflerde meydana gelen artış birbirine denk oluyor ve eşitlik yine korunuyor.


4.Zararına Peşin Satış
Üstteki durumun yine tam tersi. Satışın zararlı yapılması durumda, elimize mala göre daha az para giriyor, böylece aktiflerde zararımız kadar bir azalma oluyor. Zarar ve sermaye de birbiriyle alakalı. Zarara uğramak, işletme sahibinin sermaye üzerindeki hakkını azaltıyor, bu da sermaye azalıyor demek. Dolayısıyla aktiflerde ve pasiflerde oluşan toplam azalış birbirine eşit oluyor ve eşitlik yine korunuyor.


5.Kredili Mal Alışı
Mal alındı,aktiflerde (varlıklarda) bir artış meydana geldi. Kredi -> Borç ilişkisi var, bu durumda borç (pasiflerde) üzerinde de bir artış oldu. Sonuçta aktiflerde ve pasiflerde aynı miktarda bir artış meydana geldi ve eşitlik korundu.


Gelir Tablosu: İşletmenin belli bir döneminde elde ettiği tüm gelirler ile aynı dönemde katlandığı bütün maliyet ve giderleri ve bunların sonucunda işletmenin elde ettiği net karın veya dönem zararının brüt satışlardan başlayarak nasıl oluştuğunu gösteren bir tablodur.


Bilindiği üzere de :
Kar : Gelir > Gider
Zarar: Gelir < Gider durumu söz konusudur.